اوراکل 23ai- قابلیت Dictionary Protection

زمانی که یکی از مجوزهای system “ANY” privilege نظیر select any table، drop any table و … را به کاربری می دهیم، آن کاربر امکان دسترسی به objectهای شمای sys و جداول Data Dictionary را ندارد:

SQL*Plus: Release 10.1.0.4.2 - Production on Tue Jan 9 10:38:31 2024
SQL> show user
USER is "SYS"
SQL> create table sys.tb as select * from dual;
Table created.
SQL> create user usef identified by a;
User created.
SQL> grant create session,select any table to usef;
Grant succeeded.
SQL> conn usef/a
Connected.
SQL> select * from sys.tb;
ORA-00942: table or view does not exist
SQL> select * from v$datafile;
ORA-00942: table or view does not exist

اگر تصمیم داریم این محدودیت را حداقل در مورد مجوز select any table برای یک کاربر برداریم، می توانیم مجوز SELECT ANY DICTIONARY را به آن کاربر اعطا کنیم:

SQL> grant SELECT ANY DICTIONARY to usef;
Grant succeeded.
SQL> conn usef/a
Connected.
SQL> select * from sys.tb;
D
-
X
SQL> select file# from v$datafile where rownum=1;
     FILE#
----------
         1

البته از اوراکل 12c، دسترسی به بعضی از جداول Data Dictionary حتی با داشتن مجوز  SELECT ANY DICTIONARY  هم امکان پذیر نیست. لیست بعضی از این جداول را در قسمت زیر می بینید:

USER$, ENC$ , DEFAULT_PWD$, LINK$, USER_HISTORY$, CDB_LOCAL_ADMINAUTH$, XS$VERIFIERS

(بیشتر…)

اوراکل 23ai- تخمین صرفه جویی در فضا با DEDUPLICATION

DEDUPLICATION یکی از قابلیتهای جدید اوراکل در نسخه 11g است که همراه با SECUREFILE LOBها ارائه شد و می توان بعد از ایجاد جدول هم این قابلیت را برای SECUREFILE LOBها فعال کرد اما سوال مهمی که در این زمینه مطرح می شود آن است که DEDUPLICATION برای LOBهای موجود چقدر فضا آزاد می کند؟

در اوراکل نسخه 23c، تابعی در این زمینه ارائه شد که می تواند تا حدودی به این سوال پاسخ دهد. این تابع نام جدول(و یا نام پارتیشنی از جدول) را دریافت می کند و حداکثر 100 هزار رکورد از آن جدول را بررسی کرده و نهایتا تخمینی از میزان ذخیره سازی فضا را ارائه می کند.

در ادامه، سناریوی تستی را در این زمینه می بینید.

SQL> create table tbl (id number,describe clob);
Table created

در این جدول اطلاعاتی را درج می کنیم که بیشتر آن تکراری هستند:

SQL> begin
  2    for i in 1 .. 70000 loop
  3      insert into tbl
  4      values
  5        (1,
  6         lpad('www.usefzadeh.com',
  7              1000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000,
  8              'a'));
  9    end loop;
 10    insert into tbl values (2, 'Ramtollah Rabbani');
 11    insert into tbl values (3, 'Armin Bahamin');
 12    insert into tbl values (4, 'Jamshid Khan');
 13    commit;
 14  end;
 15  /

PL/SQL procedure successfully completed

(بیشتر…)

امکان تغییر رفتار پیش فرض kill session در اوراکل 23ai

زمانی که sessionای را در اوراکل kill می کنیم، به صورت پیش فرض آن session در حالت SOFTء، kill خواهد شد:

SQL> ALTER SYSTEM KILL SESSION '1025,44801';
System altered.

جزییات اجرای این دستور را می توانیم در Alert Log ببنیم:

2023-12-19T13:32:18.731476+03:30
(4):A user has terminated a session.
KILL SESSION for sid=(1025, 44801):
  Reason = alter system kill session
  Mode = KILL SOFT -/-/-/-
  Requestor = USER (orapid = 55, ospid = 3267554, inst = 1)
    User = oracle
    Program = sqlplus@OEL8 (TNS V1-V3)
  Owner = Process: USER (orapid = 75, ospid = 3268895)
    User = 462710969
    Program = plsqldev.exe
  Result = ORA-0

برای kill کردن session در حالت HARD می توانیم عبارت immediate را به انتهای دستور اضافه کنیم:

SQL> ALTER SYSTEM KILL SESSION '1025,43030' IMMEDIATE;
System altered.

مجددا با کمک Alert Log جزییات اجرای این دستور را هم خواهیم دید:

2023-12-19T13:33:07.749571+03:30
(4):A user has terminated a session.
KILL SESSION for sid=(1025, 43030):
  Reason = alter system kill session
  Mode = KILL HARD SAFE -/-/-/-
  Requestor = USER (orapid = 55, ospid = 3267554, inst = 1)
    User = oracle
    Program = sqlplus@OEL8 (TNS V1-V3)
  Owner = Process: USER (orapid = 75, ospid = 3268940)
    User = 462710969
    Program = plsqldev.exe
  Result = ORA-0

در نسخه 23c اوراکل Hidden Parameterای به نام kill_session_force_ را اضافه کرده است که می توان از طریق آن، این رفتار پیش فرض را تغییر داد:

(بیشتر…)

اوراکل 23ai– پارامتر error_message_details برای نمایش جزییات خطا

error_message_details یکی دیگر از پارامترهای جدید اوراکل در نسخه 23c هست که امکان نمایش جزییات خطاهای مربوط به Data Value را فراهم می کند با تنظیم این پارامتر به مقدار on، می توانیم برای خطاهایی نظیر ORA-00001: unique constraint violated، مقداری که سبب رخ دادن این دسته از خطاها شده است را در متن خطا ببینیم.

برای مثال، در سناریوی زیر، فعال بودن پارامتر error_message_details در پیدا کردن مقداری که باعث این خطا شده است کمک می کند:

SQL> create table tbl1(id number primary key);
Table created.
SQL> variable B number;
SQL> exec :B:=2547;
PL/SQL procedure successfully completed.
SQL> insert into tbl1 values(:B);
1 row created.
SQL> insert into tbl1 values(:B);
ERROR at line 1:
'ORA-00001: unique constraint (USEF.SYS_C008328) violated on table USEF.TBL1 columns (ID)'
'ORA-03301: (ORA-00001 details) row with column values (ID:2547) already exists'
Help: https://docs.oracle.com/error-help/db/ora-00001/

در صورتی که پارامتر error_message_details غیر فعال شود، خطای فوق به شکل زیر نمایش داده می شود:

SQL> alter system set error_message_details=DISALLOWED ;
System altered.
SQL> insert into tbl1 values(:B);
'ORA-00001: unique constraint (USEF.SYS_C008329) violated on table USEF.TBL1 columns (ID)'
Help: https://docs.oracle.com/error-help/db/ora-00001/

 

قابلیتهای جدید اوراکل 23ai برای جداول Blockchain و Immutable

در این مطلب سعی داریم تعدادی از قابلیتهای جدید اوراکل 23c در زمینه جداول Blockchain و Immutable را مرور کنیم.

امکان حذف  و اضافه کردن ستون به جداول Blockchain و Immutable

در نسخه 23c می توان به جداول Blockchain ستونی را اضافه کرد(البته در version v2 این نوع از جداول):

SQL> create blockchain table blockchaintb1 (
  id    number(10),
  desc1 varchar2(100)
)
no drop until 20 days idle
no delete until 20 days after insert
hashing using "SHA2_512" version "v2";  
Table created.
SQL> alter table blockchaintb1 add (desc2 varchar2(1000));
Table altered.

حذف ستون هم در این نسخه امکان پذیر است:

SQL>  alter table blockchaintb1 drop column desc2;
Table altered.

در صورت درج اطلاعات در این نوع از جداول، باز هم می توان عملیات فوق را تکرار کرد:

(بیشتر…)

قابلیت SQL Firewall در اوراکل 23ai

SQL Firewall یکی دیگر از قابلیتهای جدید اوراکل در نسخه 23c است بر اساس این قابلیت می توانیم مجموعه ای از دستورات را به عنوان دستورات مجاز برای دیتابیس تعریف کنیم در این صورت کاربر نمی تواند دستور دیگری خارج از این مجموعه را اجرا کند حتی اگر این کاربر مجوز اجرای آن دستورات را داشته باشد.

قصد داریم اقدامات کاربر Usef را تحت نظر بگیریم و تمامی دستورات اجرا شده توسط این کاربر را capture کنیم سپس با تنظیم SQL Firewall، به این کاربر اجازه ندهیم خارج از دستوراتی که capture شده اند، دستور جدیدی را اجرا کند.

(بیشتر…)

اوراکل 23ai– بررسی وجود inconsistency در Data Dictionary

نازسازگاری در دیتادیکشنری امر متداولی نیست و به ندرت اتفاق می افتد اما در صورت رخ دادن می تواند بسیار چالش ساز باشد نمونه ای از این دست ناسازگاری که شاید شما هم با آن روبرو شده باشید، invalid reference است مثلا segmentای که اطلاعاتش در dba_objects موجود نیست.

 تا قبل از نسخه 23c، این قبیل ناسازگاری ها را می توانستیم با اسکریپت hcheck.sql شناسایی کنیم. اما در اوراکل نسخه 23c، پکیجی به نام DBMS_DICTIONARY_CHECK(البته در 23.3) ارائه شد که با کمک آن می توانیم از consistency در دیتادیکشنری اطمینان حاصل کنیم. این پکیج پروسیجرهای متعددی دارد:

SQL> desc DBMS_DICTIONARY_CHECK

PROCEDURE CRITICAL
PROCEDURE FULL
PROCEDURE DUPLICATEDATAOBJ
PROCEDURE IDNSEQOBJ
PROCEDURE IDNSEQSEQ
PROCEDURE INDEXPARTITIONSEG
PROCEDURE INDEXSEG
PROCEDURE INDINDPARMISMATCH
PROCEDURE INDPARTOBJ
PROCEDURE LOBSEG
PROCEDURE MVIEW
PROCEDURE NEXTOBJECT
PROCEDURE NOSEGMENTINDEX
PROCEDURE OBJECTNAMES
PROCEDURE OBJERROR
….

در این بین، پروسیجر FULL می تواند اطلاعات کاملی را در زمینه درستی Data Dictionary ارائه دهد که در ادامه نمونه ای از خروجی آن را مشاهده می کنید:

(بیشتر…)

اوراکل 23ai– بهبودهایی در زمینه DML RETURNING INTO

از نسخه های قدیمی اوراکل امکان استفاده از عبارت RETURNING INTO به همراه دستورات DMLای وجود داشت که در قسمت زیر نحوه استفاده از آن را می بینید:

SQL*Plus: Release 10.1.0.4.2 - Production on Tue Aug 15 14:08:30 2023
SQL> select * from tbl1;
        ID NAME
---------- ----------
         1 Vahid
         2 Usef
SQL>declare
    var_id number;
    var_name varchar2(10);
  begin
  --Update
    update tbl1 set name='ALI' where id=2 returning name into var_name;
   	dbms_output.put_line('After_Update==>' || name='||var_name);
  --Delete
    delete tbl1 where id=1 returning name into var_name;
    dbms_output.put_line('Before_Delete==>' || name='||var_name);
  --Insert	
    insert into tbl1 values(3,'Reza') returning id,name into var_id,var_name;
    	 dbms_output.put_line('INSERT==> id='||var_id||' , name='||var_name);
    commit;
  end;
/        
After_Update==>name=ALI
Before_Delete==> name=Vahid
INSERT==> id=3 , name=Reza
SQL> select * from tbl1;
        ID NAME
---------- ----------
         2 ALI
         3 Reza

(بیشتر…)

اوراکل 23ai- اضافه شدن کلمه کلیدی ORDERED به تابع JSON_SERIALIZE

 تابع JSON_SERIALIZE در اوراکل نسخه 19c ارائه شد این تابع دیتای JSON را در هر دیتاتایپی که باشد، به صورت متن نمایش می دهد:

SQL> create table tbl_JSON (id number,ettelaat BLOB constraint jc1 check (ettelaat is json) );
Table created
SQL> insert into tbl_JSON values(2,'{"First_Name":"Vahid","Last_Name":"Usefzadeh","Contact":{"Email":"vahidusefzadeh@gmail.com","Phone":"091111111117"}}');
1 row inserted
SQL> select ETTELAAT from tbl_JSON;
ETTELAAT
-----------------------------------
7B2246697273745F4E616D65223A225661686964222C224C6173745F4E616D65223A22557365667A61646568222C22436F6E74616374223A7B22456D61696C223A227661686964757365667A61646568

(بیشتر…)

قابلیت Shrink کردن Bigfile tablespace در اوراکل 23ai

از نسخه های قدیمی اوراکل امکان resize کردن دیتافایلها وجود دارد:

SQL*Plus: Release 10.1.0.4.2 - Production on Tue Nov 21 11:15:16 2023
SQL> select bytes/1024/1024 SIZE_MB from v$datafile where file#=29;
   SIZE_MB
----------
      1024
SQL> alter database datafile 29 resize 120m;
Database altered.
SQL> select bytes/1024/1024 SIZE_MB from v$datafile where file#=29;
   SIZE_MB
----------
       120

البته resize کردن دیتافایلها همیشه با موفقیت انجام نمی شود و بعضا با آزاد بودن درصد بالایی از فضای دیتافایل، به دلیل قرار گرفتن بعضی از بلاکهای segment بر سر High Water Mark، امکان کاهش سایز دیتافایل وجود ندارد و در این حالت به خطای زیر برخواهیم خورد:

SQL> alter database datafile 1 resize 10m;
ORA-03297: file contains used data beyond requested RESIZE value

برای جلوگیری از خطای ORA-03297، باید segmentای که بر سر راه High Water Mark قرار دارد را جابجا کنیم! که البته قبلا در مطلبی به طور مفصل این مسئله را بررسی کردیم و از تکرار آن خودداری می کنیم.

مسئله ای که در این متن به آن خواهیم پرداخت، موضوع shrink کردن در سطح tablespaceها است. در نسخه 11g امکان shrink کردن Temporary tablespaceها به وجود آمد:

SQL*Plus: Release 11.2.0.4.0 Production on Tue Nov 21 10:35:57 2023
SQL> select FILE#,BYTES/1024/1024 from v$tempfile where file#=5;
     FILE# BYTES/1024/1024
---------- ---------------
         5            5120
SQL> ALTER TABLESPACE Temp_TBS SHRINK SPACE KEEP 340m;
Tablespace altered.
SQL> select FILE#,BYTES/1024/1024 from v$tempfile where file#=5;
     FILE# BYTES/1024/1024
---------- ---------------
         5             340

و نهایتا در نسخه 23c اوراکل این امکان را برای Bigfile Tablespaceها ارائه کرده است این کار با استفاده از پروسیجر dbms_space.tablespace_shrink امکان پذیر است که در ادامه نحوه استفاده از آن را شرح خواهیم داد.

(بیشتر…)